Polsko-Niemieckie Centrum Bibliotek, Mediów, Kultury i Badań Naukowych im. Josepha von Eichendorffa /CBJE

cbje

Deutsch-Polnisches Zentrum für Bibliotheken, Medien, Kultur und Wissenschaftliche Forschungen

Mieszczą się w nim instytucje:

1. Centralna Biblioteka im Josepha von Eichendorffa wraz z obsługą bibliobusów oraz bibliotek filialnych
2. Archiwum czasopism i wydawnictw książkowych
3. Stowarzyszenie Bibliotek Mediów, Kultury i Nauki
4. Duszpasterstwo Mniejszości Narodowych i Etnicznych [1]

Do celów działalności Stowarzyszenie Bibliotek Mediów, Kultury i Nauki należą:

1. Propagowanie czytelnictwa, ze szczególnym uwzględnieniem literatury czeskiej, niemieckiej i polskiej.
2. Upowszechnianie kultury mniejszości narodowych i etnicznych żyjących na terenie śląska w granicach rzeczpospolitej polskiej, głównie: czeskiej, niemieckiej i romskiej.
3. Działalność na rzecz kultury religijnej: chrześcijańskiej (proweniencji Ewangelickiej i katolickiej) oraz żydowskiej, a także wspieranie dialogu Międzyreligijnego.
4. Szeroko pojęta działalność edukacyjna wspierająca szczególnie polsko-niemiecką dwujęzyczność oraz znajomość języka niemieckiego i czeskiego.
5. Troska o pamięć historyczną oraz czeskie, niemieckie, polskie i żydowskie dziedzictwo kulturowe zachowane na terenie śląska, jego gromadzenie, zabezpieczenie, odpowiednie przechowywanie, opracowywanie oraz udostępnianie i upowszechnianie.
6. Prowadzenie badań naukowych w zakresie literatury, muzyki i sztuki, dawnych i współczesnych dziejów śląska w kontekście polskim, czeskim, niemieckim i europejskim.
7. Działania na rzecz integracji społecznej i pojednania, ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości etnicznych i narodowych, w tym mniejszości niemieckiej i romskiej.
8. Tworzenie komunikacji społecznej w oparciu o media drukowane oraz wykorzystywanie możliwości tworzonych przez współczesne rozwiązania technologii cyfrowych. [2]

Działalność biblioteczna 1990-1998

Rozpoczęcie systematycznej działalności bibliotecznej w diecezji opolskiej ma bardzo prozaiczny, a zarazem przełomowy początek. Ks. Prałat Wolfgang Globisch przebywając w Niemczech z grupą parafian z Kolonowskiego, 19 września 1990 r. spotkał się w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych RFN w Bonn z Radcą Ministerialnym Meissnerem. Z jego inicjatywy postanowiono uruchomić działalność na rzecz czytelnictwa na Śląsku poprzez „biblioteki na kółkach”, czyli bibliobusy. Za pośrednictwem niemieckiej Caritas już na początku 1991 r. diecezja opolska otrzymała pierwszy pojazd oraz pomoc finansową na zakup książek. Bibliobus wraz z magazynem książkowym, dzięki zaangażowaniu ks. Helmuta Kraika, otrzymał swoją pierwszą placówkę w Dobrzeniu Wielkim. W kwietniu 1991 r. sprowadzono drugi pojazd, dla którego garaż z zapleczem bibliotecznym wybudowano w Staniszczach Wielkich. Za dzień rozpoczęcia systematycznej działalności kościelnej na rzecz rozwoju czytelnictwa w języku niemieckim i polskim po 1945 r. na terenie Górnego Śląska przyjmuje się dzień 1 czerwca 1991 r. Wtedy to bibliobusy wyruszyły w swój pierwszy rejs. Przedsięwzięciem niestrudzenie kierował ks. Prałat Wolfgang Globisch.

Tworzenie sieci bibliotek kościelnych 1994-1999

W 1994 r. rozpoczęto powoływanie bibliotek terenowych w parafiach. Na ich koordynatora wybrano Józefa Pixę. 9 maja 1995 r. powstające nowe placówki, jako sieć, zostały przyjęte do Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES. Od 13 września 1995 r. J. Pixa rozpoczął redagowanie Biuletynu Bibliotek Caritas. Dzięki dobrej współpracy z księżmi proboszczami w 1999 r. książki można już było wypożyczać w 32 parafiach, z których 29 znajdowało się na terenie diecezji opolskiej, a 3 należały do biskupstwa gliwickiego utworzonego 25 marca 1992 r.
Było to nawiązanie do działalności katolickiego Stowarzyszenia św. Karola Boromeusza (Borromäusverein), które powstało w Bonn w 1845 r., prowadząc biblioteki także na Górnym Śląsku. Niewykluczone, że w niejednym domu do dziś zachowały się książki opatrzone pieczęcią: Borromäusbibliothek. Aktualnie sieć bibliotek związanych z centralą w Opolu obejmuje 87 filii, z których większość dołączyła do tego dzieła w latach 2002-2004 z inicjatywy ks. Prałata Wolfganga Globischa, przy wydatnej współpracy księży proboszczów oraz bibliotek gminnych.

Budowa Centralnej Biblioteki im. Josepha von Eichendorffa 1998-2000

Dnia 23 marca 1998 r. rozpoczęto w Opolu przy ul. Szpitalnej budowę Ośrodka Pojednania Polsko-Niemieckiego na bazie Centralnej Biblioteki Caritas. Dla tej instytucji przewidziano rolę koordynującą pracę bibliobusów i bibliotek lokalnych w oparciu o wzorce wypracowane w Borromäusverein w Niemczech. W nowym budynku zaplanowano wypożyczalnię książek, czytelnię, magazyny, salę spotkań oraz pomieszczenia biurowe. Projektantami nowego ośrodka byli Małgorzata Pizio-Domicz oraz Antoni Domicz – architekci opolscy. Budowę można było rozpocząć dzięki staraniom Biskupa Opolskiego, ks. Arcybiskupa Alfonsa Nossola, i ks. Prałata Wolfganga Globischa. Finansowo przedsięwzięcie wspierała Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej rządu RFN oraz liczni sponsorzy i darczyńcy.

Polsko-Niemieckie Centrum Bibliotek, Mediów, Kultury i Badań Naukowych im. Josepha von Eichendorffa

W służbie dobrego słowa

Nasza Biblioteka od lat zapewnia dostęp do książek nie tylko na miejscu w Centrali w Opolu, ale oferuje również dobrą literaturę w terenie. Jest to możliwe dzięki dwóm bibliobusom, czyli „bibliotekom na kółkach”, które są w drodze od 1991 r. Oba pojazdy odwiedzają każdego miesiąca 70 miejscowości. Bibliobusy oferują publikacje książkowe zarówno w języku niemieckim, jak i polskim. Bibliobusy służą wszystkim osobom, które są zainteresowane językiem i kulturą niemiecką jak również czytaniem książek. W ofercie znajdują się między innymi beletrystyka, opracowania historyczne, klasyka literatury niemieckiej, dzieła pisarzy współczesnych, wydawnictwa dla dzieci i młodzieży oraz te, które pozwalają poznać dzieje swojej ziemi i regionu.

Propagowanie dobrego słowa, które dostarcza informacji, wprowadza w tajniki życia, zapewnia dobrą rozrywkę i pozwala się przenieść w różnorodny świat bohaterów, przyczynia się do budowania dojrzałej osobowości. Wśród wypożyczających dominują osoby powyżej 50 roku życia. Sporo jest też czytelników wśród dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 16 lat. Upowszechnianie wydawnictw w języku niemieckim wydatnie wspiera opanowanie tego języka. Bibliobusy są oznakowane specjalnymi emblematami informującymi o współpracy z Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji RP, jak i z Instytutem Goethego w Krakowie. „Biblioteki na kółkach” docierają także do szkół podstawowych i ponadpodstawowych w ramach specjalnych projektów promujących czytelnictwo wśród uczennic i uczniów. Z tej formy tworzenia więzi z publikacjami drukowanymi można skorzystać zapraszając bibliobusy do siebie.

„Zimowa podróż do świata książek z Goethe-Institut“

Tegoroczna „Zimowa podróż do świata książek z Goethe-Institut“ przebiegała pod hasłem: „Książka jako medium”. Staraliśmy się przedstawić dzieciom i młodzieży książkę jako jedno z wielu mediów. Przy tym okazało się, że większość nie widziała, iż książki zaliczają się do tej kategorii. Bowiem dziś media kojarzy się raczej z mediami społecznościowymi lub elektronicznymi. Dlatego tak ważnym jest, aby upowszechniać wiedzę o mediach drukowanych. Uczestnicy starali się porównać media między sobą i określić zalety i wady poszczególnych grup mediów. Doszli do wniosku, że wszystkie media pełnią w życiu człowieka ważną rolę, ale trzeba się nauczyć odpowiedniego obchodzenia się z nimi i używania ich we właściwy sposób. Przy tym nie należy pomniejszać wartości mediów drukowanych, gdyż, jak się okazuje, mają więcej zalet niż wad i uczą odpowiedniego używania mediów społecznościowych i elektronicznych.
Następnie grupy mogły zajrzeć do bibliobusa i poznać historię bibliotek mobilnych na Górnym Śląsku; można także było personelowi busów zadawać pytania. Na zakończenie uczniowie mogli wypożyczyć na miesiąc czasu książkę dziecięcą lub młodzieżową w języku niemieckim i wykonać do niej pracę plastyczną lub pisemną. Na każdego, kto się na to zdecydował, czekał drobny upominek. A najlepsze prace otrzymały nagrodę: plecak z Goethe-Institut i książkę w języku niemieckim. Pierwsze miejsca otrzymały dodatkowo voucher na zakup książek. Zarówno projekt jak i nagrody bardzo podobały się uczestnikom i nauczycielom ze szkół, które wzięły udział w projekcie.
W tym roku odwiedziliśmy następujące szkoły:
1. 12 marca PSP im. Jarosława Iwaszkiewicza w Białej.
2. 14 marca PSP w Koźlu-Cisowej.
3. 18 marca PSP w Żędowicach.
4. 1 października PSP w Dziewkowicach.
Serdeczne podziękowania kierujemy w stronę Goethe-Insitut Krakau za wsparcie, bez którego realizacja projektu nie byłaby możliwa.

ks. dr Piotr Tarlinski

Dyrektor Centralnej Biblioteki im. Josepha von Eichendorffa, Wikariusz biskupi ds. Duszpasterstwa Mniejszości Narodowych i Etnicznych Diecezji Opolskiej – ks. dr Piotr Tarlinski

Polsko-Niemieckie Centrum Bibliotek, Mediów, Kultury i Badań Naukowych im. Josepha von Eichendorffa stowarzyszone ze Związkiem Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce ZNSSK

Numer KRS Stowarzyszenia Bibliotek Mediów, Kultury i Nauki – 0000018043

Poniżej: Die Heimatkirche. Wiara i kultura na Śląsku Numer archiwalny pobrany ze strony http://cbje.pl/wydawnictwa/